แนวข้อสอบ เจ้าพนักงานสาธารณสุขปฏิบัติงาน กรุงเทพมหานคร (กทม) ปี 2567
ถาม – ตอบ อนามัยสิ่งแวดล้อม
****************
1. อนามัย ตามความหมายที่องค์การอนามัยโลกได้ให้คำจำกัดความไว้ว่าอย่างไร
ตอบ “ การมีสุขภาพสมบูรณ์ดีทั้งทางร่างกายและจิตใจ และสามารถดำรงชีพอยู่ในสังคมได้ด้วยดีซึ่งไม่เพียงปราศจากโรค หรือไม่แข็งแรงทุพพลภาพเท่านั้น ” (Health is defined as a state complete physical, mental and social well-being and merely the absence of disease infirmity)
2. อนามัย ตามความหมายจากพจนานุกรมฉบับเฉลิมพระเกียรติ พ . ศ .2530 คือ
ตอบ “ ความไม่มีโรค ถูกหลักสุขภาพหรือมีสุขภาพดี ” ซึ่งคำว่า “ สุขภาพ ” หมายถึง “ ความสุขปราศจากโรค ความสบาย ”
3. “ โรค ” หรือ “ ความไม่สบาย ” คืออะไร
ตอบ ภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้นในร่างกาย เนื่องจากเกิดการทำงานผิดปกติในองค์ประกอบของร่างกาย ทำให้เกิดความรู้สึกว่าไม่สบายหรือแสดงอาการว่า ไม่สบายออกมาให้เห็น เช่น รู้สึกหนาวร้อน เป็นไข้ หรือแสดงอาการสั่น ไอ หรือ ชัก เป็นต้น ซึ่งความรู้สึกและอาการผิดปกตินี้จะไม่มีในคนปกติธรรมดาที่สบายดีหรือไม่มีโรค
4. การสุขาภิบาล หมายความว่าอย่างไร
ตอบ “ สุขาภิบาล ” มาจากคำว่า สุข + อภิบาล ซึ่ง “ สุข ” นั้นมีความหมายว่า “ สบาย ” อภิบาลมีความหมายว่า “ บำรุงรักษา ” สุขาภิบาลหมายถึงการระวังรักษา เพื่อความสุขปราศจากโรค
5. การสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม หมายถึง
ตอบ การควบคุมปัจจัยสิ่งแวดล้อมทางกายภาพทั้งหมดของมนุษย์ที่กระทำหรืออาจกระทำให้เกิดผลเสียต่อการพัฒนาการทางด้านสุขภาพร่างกายและการมีชีวิตอยู่รอดของมนุษย์ อนามัยสิ่งแวดล้อม สภาวะความสมบูรณ์แข็งแรงทางร่างกายและจิตใจ รวมถึงการดำรงชีวิตอยู่ในสังคมด้วยดี อนามัยมิได้ หมายถึง แต่เพียงปราศจากโรคเท่านั้น
6. สิ่งแวดล้อม หมายถึง
ตอบ สิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบตัวมนุษย์ ซึ่งมีทั้งสิ่งมีชีวิตและสิ่งที่ไม่มีชีวิต ทั้งที่เป็นรูปธรรมซึ่งจับต้องได้มองเห็นได้ อาจแบ่งได้เป็น “ สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้น ตามธรรมชาติ ” เช่น ดิน น้ำ อากาศ แร่ธาตุ รวมถึง มนุษย์ด้วยกัน สัตว์ ต้นไม้ ฯลฯ และ “ สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น ” เช่น อาคารบ้านเรือน ยานพาหนะ ตลอดจนสิ่งแวดล้อมที่เป็นนามธรรม เช่น วัฒนธรรมประเพณี สิ่งแวดล้อมทางสังคมการเมือง ฯลฯ
7. อนามัยสิ่งแวดล้อม หมายถึง
ตอบ “ ความสัมพันธ์ระหว่างสุขภาพอนามัยของมนุษย์กับสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวมนุษย์ ” ฉะนั้นสุขภาพอนามัยของมนุษย์ก็ย่อมได้รับผลจากคุณภาพของสิ่งแวดล้อม ถ้าสิ่งแวดล้อมมีสภาพเสื่อมโทรมเกิดเป็นมลพิษขึ้น
8. จงอธิบายความสำคัญของงานอนามัยสิ่งแวดล้อม
ตอบ มนุษย์มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม ดังนั้นงานด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมจึงมีความสำคัญต่อสุขภาพอนามัย ดังนี้
• งานอนามัยสิ่งแวดล้อมเป็นงานที่มุ่งเน้นการรักษาคุณภาพของสิ่งแวดล้อมให้มี
คุณภาพที่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์
• งานอนามัยสิ่งแวดล้อม เป็นงานที่มุ่งเน้นการป้องกันมิให้เชื้อโรคหรือสารเคมีที่เป็นพิษเข้าสู่ร่างกายมนุษย์ โดยการป้องกันมิให้สิ่งแวดล้อมเป็นพิษ
• งานอนามัยสิ่งแวดล้อม เป็นงานที่มุ่งเน้นการแก้ไขปัญหาที่มีผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของมนุษย์ เช่น การจัดหาน้ำสะอาด การกำจัดอุจจาระและสิ่งปฏิกูล การสุขาภิบาลอาหาร เป็นต้น
9. ปัญหามลพิษทางอนามัยสิ่งแวดล้อมที่พบในปัจจุบัน ได้แก่ อะไรบ้าง
ตอบ • สารพิษในสิ่งแวดล้อม
การนำสารเคมีหลายชนิด หลายรูปแบบ เข้ามาใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวันของมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นการอุปโภค หรือบริโภค กระบวนการอุตสาหกรรม ทำให้มีสารเคมีหลงเหลือเป็นกากทั้งในรูปของแข็ง ของเหลว ก๊าซ หรือควัน กากสารพิษเหล่านี้ ก่อให้เกิดปัญหาสิ่งแวดล้อม
• พิษภัยในอาหาร
อาหารที่เราต้องบริโภคทุกวัน ถ้าอาหารไม่สะอาดปลอดภัย หรือใช้สารปรุงแต่งอาหารไม่ถูกสุขลักษณะ มีการปนเปื้อนของเชื้อโรค พยาธิ หรือสารเคมีกำจัดศัตรูพืช หรือใช้ภาชนะอุปกรณ์ที่ไม่ปลอดภัย ก็จะเป็นเหตุสำคัญของการเจ็บป่วย ด้วยระบบทางเดินอาหาร
• ขยะมูลฝอย
ขยะเป็นมลพิษสำคัญในเขตเมือง ซึ่งทำให้เกิดผลกระทบถึงสุขภาพอนามัยโดยตรงแล้ว ยังก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางน้ำ และอากาศ
• มลพิษแหล่งน้ำ
แหล่งน้ำ ถือเป็นส่วนสำคัญต่อการดำรงชีวิต เพราะใช้ในการอุปโภค บริโภค และการเกษตร ปัจจุบันปัญหาเน่าเสียของแหล่งน้ำ มีความรุนแรงมากขึ้น สาเหตุเกิดจากท่อระบายน้ำทิ้ง จากขยะมูลฝอย หรือสารเคมีกำจัดศัตรูพืช ที่ใช้ในการเกษตร
• มลพิษในอากาศ
จากการพัฒนาด้านอุตสาหกรรม ก่อให้เกิดมลพิษในอากาศ ประกอบด้วย
ฝุ่น (Dust) เกิดจากการก่อสร้าง หรือการฟุ้งกระจายของฝุ่นจากพื้นที่ว่างเปล่า
ตะกั่ว (Lead) สารตะกั่วในบรรยากาศ มาจากตะกั่วที่ใช้ผสมน้ำมันเบนซิน
โอโซน (Ozone) เกิดจากปฏิกิริยาของก๊าซไนโตรเจนไดออกไซด์ ไฮโดรคาร์บอน ซึ่งมีกำเนิดจากรถยนต์ และอุตสาหกรรม โดยมีพลังงานจากแสงแดด ก่อให้เกิดโอโซน ทำให้เกิดอาการแสบตา และระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ
ไนโตรเจนไดออกไซด์ (Nitrogen Dioxide) เกิดจากการเผาไหม้ที่อุณหภูมิสูง ๆ ซึ่งมีฤทธิ์เป็นกรด และเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ
คาร์บอนมอนนอกไซด์ (Carbon Monoxide) เกิดจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ ถ้าได้รับจะเกิดอาการวิงเวียนหมดสติได้
ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (Sulfur Dioxide) เกิดจากการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิง ถ่านหิน หรือเผากำมะถัน มีกลิ่นฉุน แสบจมูก ฤทธิ์ทำลายเยื่อบุทางเดินหายใจ และปอด
10. ปัจจัยที่ทำให้อนามัยสิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม มีอะไรบ้าง
ตอบ 1. การเพิ่มขึ้นของประชากร
2. การนำเทคโนโลยีใหม่ๆมาใช้
3. การกระทำของมนุษย์โดยตรง
แนวข้อสอบ
พระราชบัญญัติ สุขภาพแห่งชาติพ.ศ. 2550
*********************
1. พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 ให้ไว้ ณ วันใด
一. 2 มีนาคม พ.ศ. 2550 ค. 4 มีนาคม พ.ศ. 2550
二. 3 มีนาคม พ.ศ. 2550 ง. 5 มีนาคม พ.ศ. 2550
ตอบ ข.3 มีนาคม พ.ศ. 2550
2. พ.ร.บ.สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2550 ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อใด
一. 4 มีนาคม พ.ศ. 2550 ค. 19 มีนาคม พ.ศ. 2550
二. 12 มีนาคม พ.ศ. 2550 ง. 20 มีนาคม พ.ศ. 2550
ตอบ ค. 19 มีนาคม พ.ศ. 2550
3. “สุขภาพ” หมายความว่า
一. ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิตเท่านั้น
二. ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา
三. ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม
四. ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม เชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุล
ตอบ ง. ภาวะของมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งทางกาย ทางจิต ทางปัญญา และทางสังคม เชื่อมโยงกันเป็นองค์รวมอย่างสมดุล
4. “คสช.” ย่อมาจากอะไร
一. คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
二. คณะกรรมการบริหารสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
三. คณะกรรมการสรรหากรรมการสุขภาพแห่งชาติ
四. สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
ตอบ ก. คณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
มาตรา ๑๓ ให้มีคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ เรียกโดยย่อว่า “คสช.”ประกอบด้วย
(๑) นายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย เป็นประธานกรรมการ
5. ใครเป็นประธานในคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
一. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข
二. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
三. เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
四. นายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย
ตอบ ง. นายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย
6. ข้อใด ไม่ใช่ คุณสมบัติของคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
一. มีอายุไม่ต่ำกว่า 20 ปีบริบูรณ์
二. มีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปีบริบูรณ์
三. ไม่ติดยาเสพติดให้โทษ
四. ไม่เป็นผู้มีความผิดปกติทางจิตอันเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติหน้าที่
ตอบ ข.มีอายุไม่ต่ำกว่า 25 ปีบริบูรณ์
มาตรา ๑๔ กรรมการตามมาตรา ๑๓ (๖) (๗) (๘) (๙) และ (๑๐) ต้องมีคุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม ดังต่อไปนี้
(๑) มีสัญชาติไทย
(๒) มีอายุไม่ต่ำกว่ายี่สิบปีบริบูรณ์
(๓) ไม่เป็นผู้มีความผิดปกติทางจิตอันเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติหน้าที่
(๔) ไม่ติดยาเสพติดให้โทษ
(๕) ไม่เคยถูกลงโทษทางวินัยถึงไล่ออก ปลดออกหรือให้ออกจากหน่วยงานของรัฐ
(๖) ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุดให้จำคุก เว้นแต่เป็นโทษสำหรับความผิดที่ได้กระทำโดยประมาทหรือความผิดลหุโทษ
7. ข้อใดคืออำนาจหน้าที่ของ คสช.
一. จัดทำธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาให้ความเห็นชอบ
二. จัดให้มีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติและสนับสนุนในการจัดให้มีสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ หรือสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น
三. กำหนดนโยบาย และกำกับดูแลการดำเนินการของคณะกรรมการบริหารและสำนักงาน
四. ถูกทุกข้อ
ตอบ ง. ถูกทุกข้อ
มาตรา ๒๕ ให้ คสช. มีหน้าที่และอำนาจ ดังต่อไปนี้
(๑) จัดทำธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาให้ความเห็นชอบ
(๒) เสนอแนะหรือให้คำปรึกษาต่อคณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับนโยบายและยุทธศาสตร์ด้านสุขภาพ และติดตามผลการดำเนินงานตามที่ได้เสนอแนะหรือให้คำปรึกษาดังกล่าวพร้อมทั้งเปิดเผยให้สาธารณชนทราบด้วย
(๓) จัดให้มีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติและสนับสนุนในการจัดให้มีสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ หรือสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น
(๔) จัดให้มี หรือส่งเสริม สนับสนุนให้มีกระบวนการในการพัฒนานโยบายและยุทธศาสตร์ด้านสุขภาพเพื่อให้เกิดการดำเนินงานอย่างต่อเนื่อง และมีส่วนร่วมจากทุกฝ่าย
(๕) กำหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการติดตามและประเมินผลเกี่ยวกับระบบสุขภาพแห่งชาติและผลกระทบด้านสุขภาพที่เกิดจากนโยบายสาธารณะทั้งระดับนโยบายและระดับปฏิบัติการ
(๖) เสนอแนะหรือให้คำปรึกษาในการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัตินี้ หรือการออกกฎกระทรวงตามพระราชบัญญัตินี้
(๗) กำหนดนโยบาย และกำกับดูแลการดำเนินการของคณะกรรมการบริหารและสำนักงาน
(๘) แต่งตั้งคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการหรือคณะทำงาน เพื่อให้ปฏิบัติหน้าที่ตาม ที่ คสช. มอบหมาย
(๙) วางระเบียบว่าด้วยเบี้ยประชุมที่มิใช่เบี้ยประชุมของ คสช. และระเบียบว่าด้วยค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และค่าใช้จ่ายอื่นในการปฏิบัติหน้าที่ตามพระราชบัญญัตินี้
(๑๐) ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้หรือกฎหมายอื่น หรือตามที่คณะรัฐมนตรีมอบหมาย
8. สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติมีฐานะเป็นอะไร
一. นิติบุคคลในกำกับของรัฐ
二. นิติบุคคลในกำกับของนายกรัฐมนตรี
三. นิติบุคคลในกำกับของกระทรวงสาธารณสุข
四. นิติบุคคลในกำกับของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
ตอบ ข. นิติบุคคลในกำกับของนายกรัฐมนตรี
มาตรา ๒๖ ให้จัดตั้งสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ ขึ้นเป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่เป็นส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจตามกฎหมายว่าด้วยวิธีการงบประมาณหรือกฎหมายอื่น
ให้สำนักงานมีฐานะเป็นนิติบุคคลและอยู่ในกำกับของนายกรัฐมนตรี
9. ข้อใด ไม่ใช่ หน้าที่และอำนาจของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
一. รับผิดชอบงานธุรการของ คสช. และคณะกรรมการบริหาร
二. ดำเนินการเพื่อให้การจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ และการสนับสนุนการจัดสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่และสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็นบรรลุผลตามมติของ คสช.
三. จัดให้มีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติและสนับสนุนในการจัดให้มีสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ หรือสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น
四. สำรวจ ศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ รวมทั้งสถานการณ์ของระบบสุขภาพเพื่อจัดทำเป็นรายงานหรือเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการ
ตอบ ค. จัดให้มีสมัชชาสุขภาพแห่งชาติและสนับสนุนในการจัดให้มีสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่ หรือสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น
มาตรา ๒๗ ให้สำนักงานมีหน้าที่และอำนาจ ดังต่อไปนี้
(๑) รับผิดชอบงานธุรการของ คสช. และคณะกรรมการบริหาร
(๒) ประสานงานกับหน่วยงานด้านนโยบายและยุทธศาสตร์ของรัฐบาลและหน่วยงานอื่นๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่ดำเนินงานเกี่ยวกับเรื่องสุขภาพ และดำเนินการเพื่อให้เกิดการทำงานร่วมกันในระดับนโยบาย ยุทธศาสตร์และแผนงานด้านสุขภาพ
(๓) สำรวจ ศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ รวมทั้งสถานการณ์ของระบบสุขภาพเพื่อจัดทำเป็นรายงานหรือเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามพระราชบัญญัตินี้
(๔) ดำเนินการเพื่อให้การจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ และการสนับสนุนการจัดสมัชชาสุขภาพเฉพาะพื้นที่และสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็นบรรลุผลตามมติของ คสช.
(๕) ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัตินี้หรือตามกฎหมายอื่นหรือตามที่คณะรัฐมนตรีหรือ คสช. มอบหมาย
10. ข้อใด ไม่ใช่ รายได้ของสำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ
一. รายได้จากการดำเนินกิจการของสำนักงาน
二. เงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้
三. เงินหรือทรัพย์สินอื่นที่ตกเป็นของสำนักงาน
四. เงินอุดหนุนทั่วไปที่รัฐบาลจัดสรรให้ตามความเหมาะสมเป็นรายเดือน
ตอบ ง. เงินอุดหนุนทั่วไปที่รัฐบาลจัดสรรให้ตามความเหมาะสมเป็นรายเดือน
มาตรา ๒๘ รายได้ของสำนักงาน ประกอบด้วย
(๑) เงินอุดหนุนทั่วไปที่รัฐบาลจัดสรรให้ตามความเหมาะสมเป็นรายปี
(๒) เงินหรือทรัพย์สินที่มีผู้บริจาคให้
(๓) เงินหรือทรัพย์สินอื่นที่ตกเป็นของสำนักงาน
(๔) รายได้จากการดำเนินกิจการของสำนักงาน
(๕) ดอกผลของเงินหรือทรัพย์สินตาม (๑) (๒) (๓) และ (๔)